Waiting for the hour (1863). William Carlton. Wie tijdens Obama’s presidentschap het Witte Huis betrad kwam nabij the Oval Office een schilderijtje tegen. Het werk met de beeltenis van een gezelschap zwarte Amerikanen, duidelijk in spanning bijeen in een huisvertrek, viel uit de toon in het Witte Huis. In het optrekje van de Amerikaanse president krijg je verder namelijk wat je verwacht: heroïsche schilderijen van Roosevelt te paard en George Washington die per sloep de met ijs bezaaide rivier Delaware oversteekt gedurende de onafhankelijkheidsoorlog. Precies om die reden viel het schilderij op tijdens het bezoek dat ik samen met mijn vader aan het Witte Huis mocht brengen dankzij een goede democratische vriend. Het wijkt af. De ogen van Zaïd, het staflid van de West Wing dat ons vergezelde en voormalig vluchteling uit Iran, lichten op als ik hem ernaar vraag. Het heet ‘waiting for the hour’ en vertelt het verhaal van Keti Koti. Op 1 januari 1863 trad Lincoln zijn Emancipation Proclamation in werking. Een besluit dat de lijfeigenen in de zuidelijke staten vrij verklaarde. ‘Waiting for the hour’ laat zien hoe de zwarte bevolking de wegtikkende uren van de slavernij beleefde in de oudjaarsnacht. Hoopvol vanwege deze goede tijding, bedroefd vanwege het onnoemelijke leed van generaties, afwachtend omdat één zwaluw nog geen zomer maakt. De originele versie van ‘Waiting for the hour’ hing eerder in het Witte Huis. Het verdween echter nadat Lincoln werd vermoord. Met de komst van de eerste zwarte President keerde het schilderij terug op zijn persoonlijk verzoek. ‘Hand-picked’ aldus Zaïd. Wie ook bij de president op bezoek kwam kreeg hier de drijfveren van Obama te zien. Want naast een indrukwekkende herinnering aan het slavernijverleden is het werk ook een eerbetoon aan een van de moedigste besluiten die een Amerikaanse president ooit nam. Lincoln zette zijn handtekening onder een document dat de afschaffing van de slavernij tot inzet maakte van de Amerikaanse burgeroorlog. Een oorlog over het voortbestaan van de Amerikaanse belofte van vrijheid voor allen. Een besluit om het goede te doen, ook als de maatschappelijke weerstand bijzonder groot is, omdat het rechtvaardig is en het juiste voorbeeld geeft. Enkele maanden later, op 1 juli 1863 schafte ook Nederland met de emancipatiewet de slavernij af in Suriname en op de Nederlandse Antillen. Dat vieren we vandaag met Keti Koti.
Naar ik begrepen heb verdween ‘Waiting for the hour’ in de periode Trump van het toneel. Tegenwoordig hangt het in de Lincoln Bedroom. Het maakt grote indruk, meer dan Cabinet Room, Rose Garden of Oval Office. Want meer dan al die andere heroïsche schilderijen tezamen geeft het een belangrijkste boodschap af: out of many, one. #ketikoti